Jak działa adenozyna w kosmetykach przeciwstarzeniowych?

Co to jest adenozyna?

Jest występującym naturalnie w naszym organizmie nukleozydem, zbudowanym z adeniny i rybozy, który pełni kluczową rolę w procesach metabolicznych. W organizmie bierze udział w przekazywaniu sygnałów między komórkami oraz kontroluje rytm snu i czuwania, oddziałując na poziom energii. Adenozyna jest uwalniana w odpowiedzi na takie warunki jak niedotlenienie, stres metaboliczny lub uraz, promując eliminację tych szkodliwych bodźców. Ma zdolność do stymulowania syntezy kolagenu i elastyny, dzięki czemu spłyca zmarszczki i ujędrnia skórę. W skórze podwyższony poziom adenozyny występuje w różnych chorobach zapalnych.

Co ważne, adenozyna działa jako wewnętrzny regulator reakcji zapalnych, wspomagając przejście organizmu od stanu zapalenia do procesu gojenia.

Adenozyna w kosmetykach

Adenozyna stosowana w kosmetykach do pielęgnacji twarzy, ciała czy włosów pozyskiwana jest najczęściej w procesie fermentacji drożdży. Ponieważ występuje praktycznie we wszystkich organizmach żywych, jest uważana za substancję bezpieczną. Dlatego też amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) oraz Europejska Agencja Leków (EMA) zatwierdziły preparaty adenozyny do stosowania miejscowego na skórę w stężeniach do 0,1%.

Adenozyna działa bezpośrednio na receptory komórkowe energetyzując komórki i wspierając ich regenerację. Występuje głównie w kosmetykach anti-aging, nawilżających i kojących w postaci miedzy innymi kremów, serum do twarzy czy esencji do twarzy. Szczególnie dobrze radzi sobie ze zmarszczkami mimicznymi, czyli powstającymi wskutek powtarzających się ruchów mięśni twarzy. Dociera do głębokich warstw skóry dzięki czemu wpływa na jej regenerację i odżywienie. Niweluje również przebarwienia i mikrouszkodzenia. Wpływa ona także na poprawę czynnika wzrostowego włosa FGF-7. Dlatego jednym ze wskazań do stosowania adenozyny jest osłabienie i wypadanie włosów.

Działanie adenozyny:

• poprawia jędrność i elastyczność skóry oraz redukuje widoczność zmarszczek poprzez stymulację produkcji kolagenu i elastyny,
• łagodzi podrażnienia i stany zapalne,
•  pomaga utrzymać optymalny poziom nawilżenia skóry,
• wzmacnia barierę ochronną skóry,
•  wspomaga mikrokrążenie w skórze,
• wspiera walkę z cellulitem,
• redukuje łupież,
• wpływa na regenerację i odżywienie skóry,
• poprawia mikrokrążenie.

Kosmetyki z tym składnikiem są odpowiednie dla każdego typu skóry, w tym wrażliwej – ze względu na jej działanie łagodzące.

Dodatkowo, adenozyna stymuluje mieszki włosowe, przez co wspomaga wzrost włosów. Jest również często stosowana w terapii leczenia łysienia androgenowego.

Adenozyna - przeciwwskazania

Adenozyna jest uznawana za bezpieczną do stosowania w kosmetykach. Ostrożność należy jednak zachować w przypadku nadwrażliwości na ten składnik i występowania alergii kontaktowych. Warto przeprowadzić również test uczuleniowy na niewielkim fragmencie skóry.

Przed zastosowaniem adenozyny w kosmetykach w ciąży oraz podczas karmienia warto skonsultować się z lekarzem prowadzącym.

Produktów z adenozyną nie należy łączyć z retinolem ze względu na możliwość rozpadu jej cząsteczek.

Adenozyna - skutki uboczne

Pomimo wielu zalet i bezpieczeństwa, stosowanie produktów z adenozyną w określonych przypadkach może prowadzić do potencjalnych skutków ubocznych takich jak:

• reakcje alergiczne
• swędzenie
• obrzęki
• podrażnienie skóry,
• uczucie pieczenia.

• Chen, L.; Lei, X.; Mahnke, K. Adenosine and Its Receptors in the Pathogenesis and Treatment of Inflammatory Skin Diseases. Int. J. Mol. Sci. 2024, 25, 5810. https://doi.org/10.3390/ijms25115810
• Szendzielorz, E.; Spiewak, R. Adenosine as an Active Ingredient in Topical Preparations Against Hair Loss: A Systematic Review and Meta-Analysis of Published Clinical Trials. Biomolecules 2025, 15, 1093. https://doi.org/10.3390/biom15081093