Ektoina - składnik przyszłości w pielęgnacji skóry

Co to jest ektoina?

Ektoinę po raz pierwszy zidentyfikowano i wyizolowano z bakterii halofilnej Ectothiorhodospira halochloris. Jest aminokwasem wytwarzanym naturalnie przez mikroorganizmy w celu ochrony ich komórek i organelli przed niekorzystnym wpływem środowiska zewnętrznego. Istnieją mikroorganizmy, które żyjąc w ekstremalnych warunkach, takich jak gejzery, pustynie czy słone jeziora, produkują ektoinę w celu ochrony przed tymi czynnikami. Ektoina chroni przed wysoką temperaturą, niską wilgotnością, czy promieniowaniem UV.

Ektoina - działanie

Każdego dnia nasza skóra mierzy się z działaniem wielu niekorzystnych czynników zewnętrznych. Dlatego tak ważne jest zapewnienie jej odpowiedniej ochrony i pielęgnacji. Ektoina świetnie sprawdza się w tej roli. Jest skutecznym środkiem ochronnym w kosmetykach, zapobiegając odwodnieniu skóry, przywracając funkcję bariery skórnej i zapobiegając starzeniu się skóry dzięki silnemu działaniu wiążącemu wodę. Na powierzchni skóry oraz błon śluzowych tworzy tzw. hydrokompleks ektoinowy – cienką, nawilżającą warstwę, która wiąże wodę i zapobiega przesuszeniu tkanek. W ten sposób wspomaga naturalne procesy obronne organizmu i pomaga utrzymać jego równowagę.

Kosmetyki z ektoiną mają działanie rozjaśniające, ze względu na jej zdolność do hamowania melanogenezy. Zapobiega również stanom zapalnym poprzez hamowanie ekspresji cytokin prozapalnych, przyspiesza komórkowe mechanizmy naprawcze i zwiększa płynność warstwy lipidowej.

Dodatkowo, ektoina wykazuje właściwości przydatne w leczeniu atopowego zapalenia skóry i zapobieganiu negatywnym skutkom radioterapii i chemioterapii. Ektoina ma działanie immunostymulujące, a także przeciwzapalne i przeciwnowotworowe.

W medycynie ektoina stosowana jest m.in. w postaci aerozoli do inhalacji, kropli do oczu oraz sprayów do nosa ze względu na jej zdolność nawilżania dróg oddechowych i łagodzenia objawów przewlekłych schorzeń układu oddechowego. Substancja ta chroni nabłonek dróg oddechowych, zmniejszając podrażnienia spowodowane przez suche powietrze, dym czy smog.

Z kolei ektoina w sprayu do nosa znajduje zastosowanie zwłaszcza w przypadku alergicznego nieżytu nosa – przynosi ulgę w objawach i dodatkowo zabezpiecza błonę śluzową przed kolejnymi podrażnieniami.

Ektoina – kosmetyki

W jakich kosmetykach występuje ektoina? Jest to wszechstronny składnik aktywny, dlatego znajduje zastosowanie w wielu rodzajach kosmetyków pielęgnacyjnych i dermatologicznych, takich jak kosmetyki do pielęgnacji twarzy – np. kremy, serum do twarzy, toniki, esencje, żele czy maseczki. Stosuje się ją również w kosmetykach do pielęgnacji ciała, włosów oraz w produktach przeznaczonych dla dzieci.

Ektoina - skutki uboczne

Ektoina jest substancją naturalnego pochodzenia, charakteryzującą się wyjątkowo niskim ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych, nawet podczas długotrwałego stosowania. Nie wchodzi w interakcje z innymi substancjami i nie powoduje występowania skutków ubocznych.

Czy ektoina jest bezpieczna?

Ektoina w kosmetykach jest bezpieczną substancją możliwą do stosowania nawet przez kobiety w ciąży oraz karmiące. Dodatkowo jest to delikatny i bezpieczny składnik, który wspiera ochronę wrażliwej skóry oraz błon śluzowych u dzieci. Dzięki swoim naturalnym właściwościom przeciwzapalnym, nawilżającym i ochronnym, znajduje zastosowanie w łagodzeniu dolegliwości o podłożu alergicznym, zapalnym, a także infekcyjnym. U dzieci z różnymi rodzajami alergii ektoina może być stosowana również profilaktycznie. Jej zdolność do stabilizowania błon komórkowych oraz ochrony tkanek przed działaniem alergenów sprawia, że skutecznie pomaga zapobiegać reakcjom uczuleniowym.

Źródła:

• Nowicki, R., Trzeciak, M., Wilkowska, A., Sokołowska-Wojdyło, M., Ługowska-Umer, H., Barańska-Rybak, W., ... & Petranyuk, A. Atopowe zapalenie skóry–aktualne wytyczne terapeutyczne. Stanowisko.
• Załęska, I., Goik, U., Goik, T., & Wilkus, K. (2025). The Influence of Ectoine on the Skin Parameters Damaged by a CO2 Laser. Molecules, 30(11), 2470.
• Wang, Y., Liang, J., Zhang, P., Yan, G., Jiang, H., & Wang, M. (2025). The Reduction of Skin Photodamage by the Ectoine–Thermus thermophilus Cofermentation Products. Journal of Cosmetic Dermatology, 24(7), e70298.