Aluminium w kosmetykach - czy naprawdę jest niebezpieczne?

Aluminium w kosmetykach — czy naprawdę jest niebezpieczne?

Aluminium to składnik, który znajdziesz w wielu codziennych kosmetykach — od antyperspirantów, przez pudry i cienie, aż po produkty typu long-lasting. Choć pełni ważne funkcje i odpowiada za skuteczność wielu formuł, wciąż budzi obawy i kontrowersje. Pod jakimi nazwami występuje? W jakich produktach najczęściej się pojawia? I najważniejsze: czy naprawdę mamy się czego bać? W tym artykule wyjaśniamy fakty, obalamy mity i sprawdzamy, co mówią najnowsze badania.

Aluminium — zastosowanie w kosmetyce

Aluminium w kosmetykach występuje przede wszystkim w postaci soli, takich jak chlorek glinu czy siarczan glinu. Najbardziej znane jest jego zastosowanie w antyperspirantach, gdzie działa jako skuteczny środek hamujący pocenie. Mechanizm działania polega na tym, że sole aluminium tworzą na powierzchni skóry delikatną „zatyczkę” w kanalikach potowych, zmniejszając wydzielanie potu i neutralizując nieprzyjemny zapach.

Poza antyperspirantami aluminium znajduje zastosowanie także w kosmetykach do makijażu, takich jak pudry czy cienie do powiek, gdzie pełni funkcję stabilizatora, substancji wypełniającej lub nadającej kosmetykom pożądaną teksturę i trwałość. Czasem jest też wykorzystywane w kosmetykach do pielęgnacji skóry w formie mikrokapsułek lub soli, które mają właściwości ściągające i łagodzące podrażnienia. Dzięki swoim właściwościom kosmetyki z dodatkiem aluminium są wygodne w użyciu, skuteczne i trwałe, jednak coraz częściej konsumenci zwracają uwagę na potencjalne zagrożenia.

W jakich kosmetykach jest aluminium?

Aluminium pojawia się w wielu kosmetykach, choć najczęściej ten składnik kojarzymy z antyperspirantami. W tej kategorii sól glinu jest stosowana jako główny składnik hamujący pocenie i neutralizujący nieprzyjemny zapach. Dzięki temu kosmetyki te zapewniają uczucie świeżości przez wiele godzin.

Poza antyperspirantami, aluminium można znaleźć także w kosmetykach takich jak: kremy SPF, kosmetyki do makijażu i pielęgnacji. W pudrach, cieniach do powiek i korektorach pełni rolę stabilizatora, substancji zagęszczającej lub nadającej kosmetykom pożądaną konsystencję. W szamponach, kremach czy żelach pod prysznic jego zadaniem bywa łagodzenie podrażnień i działanie ściągające, choć występuje tam w znacznie mniejszych stężeniach niż w produktach przeciwpotowych.

Coraz częściej aluminium spotyka się też w kosmetykach typu „long-lasting”, takich jak tusze do rzęs czy pomadki, gdzie pomaga utrzymać trwałość formuły i zapobiega rozwarstwianiu się produktu. Znajomość jego obecności w kosmetykach pozwala świadomie wybierać produkty dopasowane do własnych potrzeb i preferencji.

Aluminium w kosmetykach — nazwy

Aluminium w kosmetykach występuje pod różnymi postaciami chemicznymi, a jego obecność nie zawsze jest od razu widoczna w składzie produktu. Najczęściej spotykane nazwy to:

• Chlorek glinu (Aluminum Chloride) – powszechnie stosowany w antyperspirantach, skutecznie zmniejsza wydzielanie potu.
• Chlorek glinowo-potasowy (Aluminum Potassium Chloride / Potassium Alum) – często spotykany w naturalnych lub „mineralnych” antyperspirantach.
• Siarczan glinu (Aluminum Sulfate) – stosowany w kosmetykach kolorowych oraz produktach do pielęgnacji skóry.
• Wodorotlenek glinu (Aluminum Hydroxide) – pełni rolę substancji zagęszczającej i stabilizatora w pudrach i cieniach do powiek.
• Alumina (tlenek glinu, Aluminum Oxide) – dodawany do kosmetyków jako składnik matujący lub nadający strukturę.

Znajomość tych nazw jest szczególnie przydatna dla osób, które chcą świadomie unikać aluminium w kosmetykach lub dokładnie analizować etykiety produktów. Dzięki temu łatwiej jest wybierać kosmetyki dopasowane do własnych potrzeb, a także unikać potencjalnych składników budzących wątpliwości.

Czy aluminium w kosmetykach jest szkodliwe?

Bezpieczeństwo aluminium w kosmetykach jest tematem wieloletnich dyskusji wśród naukowców i dermatologów. Większość badań wskazuje, że stosowane w kosmetykach sole aluminium, takie jak chlorek glinu, działają głównie miejscowo i wchłaniają się przez skórę w bardzo niewielkim stopniu. Oznacza to, że ryzyko dla zdrowia przy standardowym stosowaniu antyperspirantów czy kosmetyków kolorowych jest minimalne.

Niektóre publikacje zwracały uwagę na potencjalne powiązania między nadmiernym stosowaniem aluminium a chorobami neurodegeneracyjnymi czy zaburzeniami hormonalnymi. Jednak aktualne stanowiska organizacji takich jak Europejska Komisja ds. Bezpieczeństwa Konsumentów (SCCS) czy Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) uznają kosmetyki zawierające aluminium za bezpieczne, pod warunkiem, że stężenie składnika nie przekracza określonych norm.

Dla osób o bardzo wrażliwej skórze lub zmagających się z podrażnieniami istnieją też alternatywy – antyperspiranty i kosmetyki „aluminium-free”, które działają na skórę łagodniej, choć nie zawsze tak skutecznie w redukcji pocenia. Świadomy wybór kosmetyków, oparty na analizie etykiety i osobistych potrzebach skóry, pozwala korzystać z produktów bez ryzyka dla zdrowia.

Podsumowanie

Obecny stan badań i regulacji — a w szczególności najnowsza opinia SCCS z 2024 roku — wskazuje, że stosowanie związków aluminium w kosmetykach jest bezpieczne, pod warunkiem, że produkty spełniają określone normy i limity. To dobra wiadomość dla osób, które oczekują skuteczności (np. w antyperspirantach), ale też selektywnie dobierają kosmetyki. Kluczem jest świadomy wybór, sprawdzanie składu i kierowanie się wiedzą — a nie mitami.

Źródła:

• https://health.ec.europa.eu/publications/safety-aluminium-cosmetic-products-submission-iv_en
• https://www.bfr.bund.de/cm/349/how-much-aluminium-passes-through-the-skin-the-bfr-reviews-a-new-expert-opinion.pdf
• https://health.ec.europa.eu/publications/sccs-safety-aluminium-cosmetic-products-submission-iii_en
• https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/omuf/monographs/OTC%20Monograph_M019-Antiperspirant%20Drug%20Products%20for%20OTC%20Human%20Use%2011.23.2021.pdf
• https://www.cosmeticsinfo.org/ingredient/aluminum-salts-used-in-antiperspirants/